XLJAZZ 2011 MARTIAN WORLD -ARTIKEL
JAZZFLITS 10e jaargang nr. 174
door: Lex Lammen

THE JAZZ CONNECTION

Voor de derde keer achtereen heeft de Zeeuwse componist, arrangeur, orkestleider en pianist Martin Fondse (Tholen, 1967) zich aan een Buitenkunst-project gewaagd met een stoet van jonge of nog tamelijk jeugdige muzikanten en ook ditmaal zijn de resultaten van die samenwerking op een fraai uitgegeven cd verschenen: ‘XLJazz 2011’, uitgebracht onder het label Disk BK 1118. Na ‘Martian Art’ en ‘Martian Club’ is het deze keer ‘Martian World’ geworden. Wereldmuziek dus, voor degenen die graag muziek in vakjes verdelen. Fondse zit daar niet mee, want hij gaat toch zijn eigen gang, waar zijn muzikale impulsen ook vandaan komen. In dit geval heeft hij dat gedaan als aanvoerder van vier trompettisten, drie trombonisten en vijf saxofonisten, aangevuld met drie fluitistes, nog eens vijf blazers - een sopraansaxofonist, drie klarinettisten en een hoboïste - een strijksextet, een zesmans ritmesectie, (incidenteel) een zangeres en ook nog eens een gastsolist, pianist Ramón Valle; welgeteld 35 muzikanten, de baas inbegrepen. Al met al ruim voldoende om een massieve klankmuur op te trekken, maar dat is niet wat de bedoelingen van Fondse zijn. Zijn arrangementen zijn niet per se zwaar op de hand en meestal zeer dansbaar. Elf stukken koos hij ter bewerking, waarvan er twee werden ingebracht door pianist Valle en één door Eric Vloeimans, de rest was van eigen hand. Een hele kluif, zeg dat wel. En dan niet alleen voor de leiding en de uitvoerenden, maar ook voor de geluidstechnici van opname en mix. Prachtig hebben zij bijvoorbeeld de solopiano uitversterkt, zodat die helder en als een waar solistisch instrument te horen is. Maar die goede zorg voor de gastsolist is - naar mijn smaak en op mijn afspeelapparatuur - enigszins ten koste gegaan van de solisten uit het orkest, met name de soloblazers, die af en toe wat overspoeld raakten door het ensemble of door het enthousiaste ritmeteam, waarvan overigens geen kwaad woord te melden valt. Martin Fondse heeft nooit ontkend dat hij een zwak heeft voor latin-ritmes. Dat is van het eerste tot en met het laatste nummer goed te merken en levert enthousiaste muziek op, zoals in Eric Vloeimans' tango ‘Harry Bo’, deze keer met Leo Alleman als trompetsolist, naast pianist Ramón Valle. Een ander aspect van ‘Martian World’ vormen de stukken die als het ware gemaakt zijn voor filmbegeleiding, zoals ‘Old Man’s Bones’, waarin een boogaloo-thema op en neer gaat naar een Chaplinesk walsje, via een gitaarsolo van Paulinho Paes en de sonoor knorrende baritonsax van Annette de Greeuw. De dames en heren cineasten (van wie we er intussen steeds meer lijken te hebben) zouden er verstandig aan doen eens goed naar deze plaat te luisteren; niet-filmende luisteraars trouwens ook. Of het nu gaat om de verzuchting ‘Y si volviera’, door Fondse met kleine bezetting op vibrandoneon gespeeld of om de kolossale uitsmijter ‘Levitando’, het mag er allemaal zijn. A propos, iemand, die veel plezier aan deze plaat beleefd zou hebben, lijkt mij wijlen Willem Breuker. Het kan bijna niet anders of diens invloeden moeten een rol gespeeld hebben toen Martin Fondse ‘A Mailman’ op papier zette, over een postbode ergens op de Balkan, aangespoord door de gierende klarinet van Peter van Vliet. Kortom, Martin Fondse en de zijnen hebben het weer voor elkaar gekregen om fijne muziek te maken. De financiële steun die zij ontvingen, werd goed besteed.

Lex Lammen is presentator/samensteller van de programma’s Het Grote Geluid en The Jazz Connection op de Concertzender. Die zijn de klok rond te beluisteren via: http://www.concertzender.nl/rod.php?theme=5